De bourgeoisie noemt
hem de vader van het ‘’communistische terrorisme’’. Velen trokken zijn
standbeelden neer. Hij was het gezicht van de NKVD en latere KGB. In veel
stalinistische landen werd zijn gezicht gebruikt door de geheime politie. Hij
was en blijft in de ogen van veel mensen een monster, maar was hij dat echt?
Felix Dzerzhinsky was de leider van de Tsjeka,
de Noodcommissie. Deze speciale noodcommissie was in december 1917 opgericht om
een tegenwicht te bieden tegen het witte terreur van de contrarevolutie. Veel
anticommunistische geschiedenisschrijvers beweren dat Lenin meteen de Tsjeka in
leven riep om alle tegenstanders van het bolsjewisme monddood te maken. Dat is
echter niet waar.
De Tsjeka werd in december 1917 opgericht als
noodcommissie. Deze commissie moest de zwakke Sovjet staat beschermen tegen
contrarevolutionaire aanvallen. Felix Dzerzhinsky kreeg de taak om alle
vijanden van de revolutie op te sporen en uit te schakelen. De geschiedenis
leert ons dat uit de Tsjeka, de stalinistsiche NKVD en KGB groeide. De meeste
mensen zeggen dat de slechtheid en de wreedheid van de latere NKVD en KGB
direct terug te vinden zijn in de slechtheid en wreedheid van Felix Dzerzhinsky.
Wie was Felix Dzerzhinsky? Hij werd in 1877
geboren in een rijk aristocratisch gezin. Hij woonde in wat nu Polen is en toen
der tijd nog het Russische Imperium. Zijn vader was een leerkracht op het
tsaristische gymnasium. De jonge Felix leerde drie talen te spreken. Hij sprak;
Russisch, Hebreeuws en Pools. Dankzij
deze drie talen kon ook Felix het gymnasium op. Op deze elitaire school zat ook
een toekomstige vijand van hem. De latere Poolse maarschalk; Piłsudski.
Twee maanden voordat hij zou slagen voor zijn examens
werd hij uit het gymnasium gezet. Dzerzhinsky was lid geworden van een
marxistische groep en dat werd niet getolereerd door de bourgeoisie van het Russische
Imperium. In april 1896 werd hij lid van de Litouwse Sociaal Democratische Partij,
ook was hij medeoprichter van de revolutionaire partij; Sociaal Democratie van
het Koninkrijk Polen en Litouwen.
Tussen 1900 en 1917 werd Felix Dzerzhinsky
vaak gearresteerd en gemarteld in tsaristische gevangenissen. Zijn haat tegen
de tsaar en het kapitalisme groeide per jaar. Zijn ergste jaar was 1904 toen
zijn vrouw in zijn armen stierf. Hij wou bijna zelfmoord plegen en was zeer depressief.
De Russische opstand van 1905 veranderde dat. Felix ging weer aan het werk voor
de revolutie. Hij vond een nieuwe vrouw en trouwde met haar in 1910.
Door zijn werk voor de wereldwijde revolutie werd Felix
Dzerzhinsky gezocht door de tsaristische geheime politie. In 1912 kregen
ze hem in Warschau te pakken. Voor zijn revolutionaire werk werd hij
veroordeeld en ging de cel in. Daar werd hij weer gemarteld door de agenten van
de tsaar. Toen de eerste wereld oorlog uitbrak, werd hij naar Rusland gebracht
naar de Oryol gevangenis. Precies die gevangenis waar Stalin later meer dan
5.000 mensen zou opsluiten.
Dzerzhinsky maakte zich grote zorgen om zijn
vrouw en zoon waar hij geen contact mee had. In zijn cel werd hij zo vaak
mishandeld dat hij een afwijking eraan overhield aan zijn kaak en mond. In
februari 1917 werd hij vrij gelaten. Hij had vijf jaar in de cel gezeten onder
zeer slechte omstandigheden. Maar Dzerzhinsky was een man van doorzetting, hij wou de
Poolse vluchtelingen opvangen en dan meteen terug naar Polen om de revolutie
daar te leiden.
Hij bleef echter in Moskou en werd daar lid van de
Bolsjewistische Partij. Felix verklaarde dat de Bolsjewistische Partij de
enigste echte sociaal democratische* partij was. Hij vond dat het een noodzaak
was voor Poolse revolutionairen om zich aan te sluiten bij de partij van Lenin.
Van 1917 tot aan zijn dood in 1926 werkte Felix Dzerzhinsky voor de
Russische Communistische Partij. Zijn werk voor de Poolse Communistische Partij
was zeer minimaal.
Lenin was onder de indruk van Dzerzhinsky.
Voor hem was de doorzetter Dzerzhinsky een grote revolutionaire held.
Hij vroeg Felix om leider te worden van de Tsjeka. Als geen andere wist Dzerzhinsky
hoe wreed en meedogenloos de contrarevolutionairen waren. Hij organiseerde de
noodcommissie ( Tsjeka ) in een sterk overheidsapparaat. De anticommunisten
beweren dat de Tsjeka een sinistere bende van massamoordenaars was. Dat is een
smerige leugen want Dzerzhinsky wou juist de doodstraf afschaven en hij
was zeer bezorgd om het lot van kinderen die in de steek gelaten waren.
Waarom was de Tsjeka dan zo wreed, waarom steunde Dzerzhinsky
dan Joseph Stalin? Dat zijn belangrijke vragen die mensen zullen stellen! Een
antwoord op die vraag is heel simpel. Rusland van 1917 is niet het Nederland
van 2012. In 1917 in Rusland leefde men nog volgens middeleeuwse patrones. Het
mensenleven was niet veel waard. Vijanden van de revolutie waren in de ogen van
Felix Dzerzhinsky tuig en slecht. Dat is heel zwart wit denken, maar zo
dachten de meeste mensen in 1917. De Tsjeka was hard tegen de vijanden van de Sovjets omdat ze
bang waren voor een nederlaag van de revolutie. Die nederlaag leek tussen 1917
en 1921 heel reëel. De anticommunistische legers kregen steun van 150.000
westerse soldaten. De Britse oorlogsminister;
Winston Churchil stuurde 40.000 Britse soldaten naar Rusland om de
anticommunisten te helpen! De vijanden van het socialisme waren overal.
Is dat een rechtvaardiging voor het Rode Terreur die Felix
Dzerzhinsky voerde? Ja en nee! Ja want er moesten handelingen genomen
worden tegen de contrarevolutionairen. Nee, want de Tsjeka ging te vaak buiten
haar boekje om en executeerde vele duizenden mensen.
Anders dan de latere NKVD en KGB leiders was Felix Dzerzhinsky
zeer anti-elitair. Als men hem beter eten bracht dan zijn werknemers werd hij
woest. Hij weigerde betere voeding te eten en hij sliep in zijn werkkamer, een
eigen huis had hij niet. Hard tegen de vijanden van de revolutie was Felix Dzerzhinsky
zeker. Hij liet geen traan om mensen die voor de vijand werkte. Toen
anarchisten begonnen met aanslagen plegen tegen bolsjewistische leiders waar
onder Lenin, begon de Tsjeka een heksenjacht op alle anachisten. Duizenden werden opgepakt, velen vermoord.
Maar de Tsjeka was ook een instrument tegen
bolsjewieken die dachten een beter leven te leiden dan de arbeidersklasse.
Tussen 1917 en 1922 deed de Tsjeka ook onderzoek naar elitaire bolsjewieken en
arresteerde hun. Voor Felix Dzerzhinsky waren dat ook verraders. Wie het
lef had om als bolsjewiek beter te leven dan de normale arbeiders kon op een
Tsjeka bezoek rekenen. Dat is de hele ironie, dat juist de latere NKVD en KGB
de grootste verdedigers van de elitaire stalinisten werden.
In 1922 werd de Unie van Socialistische Sovjet
Republieken gesticht. Vier socialistische landen vormde samen de USSR. De
Tsjeka werd in dit jaar ontbonden. De burgeroorlog was voorbij, de revolutie
had getriomfeerd. Het Staatspolitieke Directoraat werd de opvolger van de Tsjeka en kreeg veel minder bevoegdheden. Een grote operatie van de
nieuwe OGPU, was de Trust Operatie!
De OPGU riep een anticommunistische verzetsgroep in
het leven. De Monarchistische Unie van Centraal Rusland, was een zogenaamde
anticommunistische organisatie die tegen de Sovjet-Unie vocht. Via deze groep
wou de OGPU contact zoeken met ondergrondse anticommunisten. Men merkte al snel
dat veel aanhangers van de witte legers nog in Rusland waren na de
burgeroorlog. De OGPU besloot om deze groep samen te brengen en te misbruiken.
Het lukte de Monarchistische Unie om belangrijke
anticommunisten naar de Sovjet-Unie te smokkelen. Één van die types was Boris
Savinkov. Deze Savinkov was een echte terrorist. Tijdens de jaren van de tsaar
pleegde hij veel aanslagen in naam van de Socialistisch Revolutionaire Partij.
Na de februari revolutie werd hij lid van de burgerlijke Russische regering,
maar al snel geroyeerd uit de Socialistisch Revolutionaire Partij. Hij stichtte
de Organisatie voor de Bescherming van het Moederland. Deze groep steunde de
witte legers tijdens de burgeroorlog. Na de nederlaag van de witten vluchtte
Boris Savinkov naar het buitenland.
Maar in 1924 lokte de OGPU via de Monarchistische
Unie hem terug naar de Sovjet-Unie. Hij werd opgepakt en tot de doodstraf
veroordeeld. Echter de Centrale Sovjet Regering besloot hem slechts 10 jaar cel
straf te geven omdat hij de Sovjet-Unie erkende. De Trust Operatie was een
enorm succes voor Felix Dzerzhinsky.
Vladimir Lenin stierf in januari 1924. Vanaf dat
moment begon de grote strijd in de Russische Communistische Partij tussen de bureaucratische
bolsjewieken rond Stalin en de antibureaucratische bolsjewieken rond Trotsky. Felix
Dzerzhinsky raakte in de invloedssfeer van Stalin. Die manipuleerde hem,
want Stalin wist hoe graag Felix Dzerzhinsky een sterke centrale
overheid zag. Aan het einde van zijn leven was Dzerzhinsky echter helemaal
niet zo pro-Stalin. Hij minachtte de bureaucratie van de communistische partij
en had intern veel kritiek op de zelfverrijking van veel bolsjewieken.
Op 20 juli 1926 kreeg Felix Dzerzhinsky een
hartaanval en stierf. Net daarvoor had hij een toesprak gehouden van twee uur
tegen de Verenigde Oppositie van Leon Trotsky. In zijn laatste toespraak was
hij zeer fel tegen Trotsky, maar lichamelijk totaal kapot. Toen Joseph
Stalin van zijn dood hoorde, noemde hij hem de ‘’ridder van de revolutie’’.
Na zijn dood werd de OPGU in 1934 omgenoemd in NKVD,
het Volkscommissariaat voor Binnenlandse Zaken. De NKVD werd het terreur
instrument in de stalinistische Sovjet-Unie. NKVD leider Lavrentiy Pavlovich Beria was van 1938 tot
1953 de schrik van Moskou. Honderden jonge vrouwen werden door hem verkracht en
misbruikt. Nog eens miljoenen Sovjet burgers werden afgevoerd naar concentratiekampen.
Ondertussen hing het portret van ijzeren Felix boven alle NKVD gebouwen. Het is
geen wonder dat iedereen hem gelijkschakelde met het NKVD terreur.
Na de opkomst van de
gematigde stalinisten in 1956 werd de NKVD weer hernoemt. Deze keer in KGB, het
Comité voor Staatveiligheid. KGB leiders leefde niet gematigd zoals Felix Dzerzhinsky. Ze hadden het beste eten,
de mooiste villa’s en beschermde de bureaucratie van de communistische partij.
De stalinistische elite vereerde Felix Dzerzhinsky zonder te weten hoe
woest hij geworden zou zijn als hij de KGB gezien zou hebben.
Felix Dzerzhinsky was geen monster, ook al
denken veel mensen dat. Het is waar dat veel onschuldige mensen vermoord zijn
door het Rode Terreur. Het is ook waar dat de Tsjeka wreed was tegen
contrarevolutionairen. Maar persoonlijk was Felix Dzerzhinsky geen
monster zoals Stalin en Beria. Ook was hij geen politicus, maar een organisator.
Stalin wist hem te manipuleren met idealen over een sterke staat en een goed
werkende bureaucratie. Felix stierf voordat hij de ellende kon meemaken die Joseph
Stalin zou veroorzaken. Acht miljoen doden door hongersnood in 1932, waarvan
drie miljoen kinderen. Kansarme kinderen waar hij zo veel moeite voor deed om
hun een goed leven te geven.
Nee, Felix Dzerzhinsky was geen monster. Hij
was een harde man en 100% loyaal aan de socialistische revolutie. We weten niet of zijn vriendschap met Stalin stand gehouden had als hij de stalinistische contrarevolutie had meegemaakt. Miscchien was hij wel opzij gezet en vermoord net als de meeste oude communisten. Het is dus heel goed mogelijk dat Felix Dzerzhinsky door zijn vriend Stalin opgepakt en gedood zou zijn. Alleen zijn dood in 1926 heeft dit voorkomen!
Felix Dzerzhinsky stierf voordat Stalin aan zijn terreur begon!
